Nông thôn mới Thừa Thiên Huế

Nhân dân hai xã Hương Giang và Hương Hòa (huyện Nam Đông) là hai điểm sáng của huyện Nam Đông cũng như của cả tỉnh trong thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới. Từ những địa phương trước đây còn nhiều khó khăn về kinh tế, kết cấu hạ tầng chưa hoàn thiện, chỉ sau 3 năm xây dựng NTM, đời sống vật chất và tinh thần của người dân được nâng lên đáng kể. Xã nào, thôn nào cũng có nhà văn hóa rộng rãi, khang trang đảm bảo phục vụ nhu cầu sinh hoạt cộng đồng. Đường giao thông liên thôn, liên xã, đường làng, ngõ xóm đều được bê tông, tráng nhựa. Đường vào các khu sản xuất dài hàng cây số, hiểm trở cũng được đầu tư xây dựng, uốn nắn tạo thuận lợi trong sản xuất và khai thác sản phẩm của nhân dân...

Trong khi đó nhiều địa phương vùng đồng bằng như huyện Quảng Điền cũng có nhiều đổi thay. Quảng Phú là xã tỉnh chọn làm điểm XDNTM được Đảng bộ, chính quyền và nhân dân địa phương “dồn sức” xây dựng NTM. Đến đầu năm 2014, kết cấu hạ tầng trên địa bàn xã cơ bản hoàn thiện. Đường giao thông, nhà văn hóa, chợ nông thôn được xây dựng khang trang, đáp ứng yêu cầu. Hệ thống kênh mương nội đồng cơ bản hoàn thiện... Quảng Phú phấn đấu đến cuối năm 2014 hoàn thành các tiêu chí, trở thành địa phương đầu tiên của huyện “cán đích” NTM. Quảng An, Quảng Thành, Quảng Thọ... cũng tập trung nỗ lực xây dựng đường giao thông, giao thông nội đồng, các thiết chế văn hóa, phấn đấu hoàn thành các tiêu chí NTM vào năm 2015.

Ông Hồ Vang, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT đánh giá, sau 3 năm thực hiện CTMTQGXDNTM, khu vực nông thôn có những chuyển biến tích cực. Nhận thức của cán bộ và nhân dân trong thực hiện CTMTQGXDNTM được nâng cao. Kết cấu hạ tầng nông thôn được triển khai xây dựng một cách đồng bộ, ngày càng hoàn thiện đáp ứng trước yêu cầu mới, với tổng vốn đầu tư 1.355 tỷ đồng. Đời sống của nhân dân được nâng lên đáng kể.

Cả hệ thống chính trị vào cuộc XDNTM tạo nên sức mạnh tổng hợp trong đầu tư phát triển kinh tế, xã hội, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh phát động phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa khu dân cư” gắn với thực hiện CTMTQGXDNTM. Các tổ chức như Hội Nông dân tỉnh, Hội Phụ nữ tỉnh... đã giúp đỡ, hỗ trợ các hội viên triển khai mô hình sản xuất kinh doanh giỏi, nâng cao thu nhập. Ngân sách CTMTQGXDNTM bố trí gần 8 tỷ đồng hỗ trợ phát triển sản xuất tại 76 xã, xây dựng 112 mô hình trồng trọt, chăn nuôi góp phần tăng thu nhập đáng kể cho nhân dân. Tỷ lệ hộ nghèo khu vực nông thôn đến nay giảm còn 8,5%.

Những bất cập trong thực hiện CTMTQGXDNTM thời gian qua được ông Hồ Vang, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT nêu rõ, trong quy hoạch và thực hiện quy hoạch, phần lớn các địa phương chỉ chú trọng đầu tư kết cấu hạ tầng, thiếu quan tâm phát triển sản xuất. Các đề án xây dựng NTM của các xã chưa bám sát thực tế, các giải pháp thực hiện chưa cụ thể và thiếu đồng bộ. Nguồn vốn bố trí còn thấp, chưa tương xứng và đáp ứng yêu cầu, mục tiêu đề ra...

Ở huyện Nam Đông, ông Ngô Văn Chiến, Chủ tịch UBND huyện chỉ ra những khó khăn trong triển khai XDNTM. Chẳng hạn, dân số mỗi xã thấp, sinh sống không tập trung nên khó khăn trong việc đầu tư hệ thống nước sạch. Muốn xây dựng hệ thống nước sạch đòi hỏi kinh phí lớn, trong khi đó nguồn thu phí rất thấp không đảm bảo cho việc duy tu, bảo dưỡng công trình. Hay ở mỗi xã, không nhất thiết phải có một chợ, nhà văn hóa rộng theo tiêu chí NTM. Tại huyện Quảng Điền, ông Hồ Quang Minh, Chủ tịch UBND huyện cho biết, khó nhất của địa phương là mật độ dân số lớn thì cần phải đầu tư trường học quy mô lớn. Bình quân, mỗi thôn có từ 500 hộ dân trở lên, theo yêu cầu tiêu chí NTM thì phải xây dựng nhà văn hóa rộng, chứa từ 300 người trở lên. Nhưng quỹ đất đảm bảo xây dựng các công trình phù hợp vị trí, tiêu chuẩn thì rất khó...

Giải pháp

Giải pháp được Ban Chỉ đạo CTMTQGXDNTM của tỉnh nêu ra là tiến hành rà soát, điều chỉnh, bổ sung quy hoạch, xây dựng đề án XDNTM cấp xã giai đoạn 2015-2020, với phương châm “phát triển sản xuất là gốc, tiêu chí thu nhập là mục tiêu số 1”. Theo ông Nguyễn Thanh Kiếm, Giám đốc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội, muốn đạt tiêu chí về thu nhập thì phải chuyển đổi cơ cấu cây trồng vật nuôi, cơ cấu lao động theo hướng đa ngành nghề, tạo việc làm thường xuyên cho người lao động. Các địa phương cần phải rà soát, tính toán đảm bảo phù hợp với điều kiện thực tế để đạt được tiêu chí thu nhập.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lê Trường Lưu yêu cầu, các địa phương không nên cứng nhắc, đặt nặng các tiêu chí thủy lợi đối với những vùng có diện tích chỉ vài chục ha gặp khó khăn về nước tưới, như Nam Đông, khu 3 Phú Lộc... Ở nhiều địa phương, không nhất thiết phải có chợ, hay nhà văn hóa rộng, nhưng đối với những xã cần thiết phải có thì phải đầu tư một cách thỏa đáng. Ở huyện Nam Đông, theo Chủ tịch UBND huyện Ngô Văn Chiến, huyện đang áp dụng mô hình nước sạch theo hộ gia đình, với chi phí 4 triệu đồng (Nhà nước hỗ trợ 2 triệu đồng); mỗi hộ gia đình có một hệ thống xử lý nước sạch được lấy từ giếng lên vừa đủ dùng cho sinh hoạt mà lại không tốn kém. Đối với tiêu chí chợ, từ 2-3 xã chỉ cần xây dựng một chợ. Đối với những vùng trồng lúa thiếu nước sẽ chuyển đổi sang trồng các đối tượng khác... Đây cũng là giải pháp mà nhiều địa phương cần áp dụng triển khai thực hiện.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh, Phó Ban chỉ đạo tỉnh Lê Trường Lưu yêu cầu để thực hiện có hiệu quả, các địa phương cần rà soát lại quy hoạch, huy động quỹ đất, sức đóng góp của nhân dân để thực hiện tốt CTMTQGXDNTM. Các ban, ngành chức năng, địa phương cần ưu tiên đầu tư tại các xã điểm, các xã gần đạt phải tập trung đầu tư hoàn thành các tiêu chí NTM; phân công ban chỉ đạo thực hiện các tiêu chí cụ thể nhằm đạt hiệu quả cao.